Ρεπορτάζ: Νικόλας Ζώης (απο ΤΑ ΝΕΑ Οnline)
Πώς να «αυτοκτονήσετε» ψηφιακά και να απαλλαγείτε από όλους τους ανεπιθύμητους «φίλους»... Αν η εικονική σας ζωή έχει φτάσει σε αδιέξοδο, υπάρχει πάντα η λύση της ψηφιακής αυτοκτονίας। Ή μήπως υπήρχε; Ένα site που δημιούργησε μια ολλανδική κολεκτίβα κατάφερε να οδηγήσει σε ευθανασία μερικές χιλιάδες χρήστες, προκαλώντας τη μήνη των υπεύθυνων του Facebook. Ένας από τους ιδρυτές του και ένας «αυτόχειρας» εξηγούν τις αιτίες της ανόδου, της πτώσης και της επικείμενης ανάστασης του Web 2.0 Suicide Machine.Tο κόνσεπτ ήταν απλό και ξεπερνούσε τους δισταγμούς μιας πραγματικής αυτοκτονίας. Παραχωρούσες τους κωδικούς σου στο Web 2.0 Suicide Machine, έδινες την εντολή «commit» και, χωρίς τη δυνατότητα ανάκλησης ή επαναφοράς στη ζωή, το σύστημα διέγραφε με θεωρητικά ανατριχιαστική ακρίβεια τους φίλους, τα γκρουπ, τα μηνύματα και γενικά κάθε «κοινωνική» σου δραστηριότητα. Είτε αυτή είχε συμβεί στο Facebook και το Twitter είτε στο Myspace και το LinkedIn.Μέσα σε λιγότερο από μία ώρα (αντίθετα με τις περίπου εννιά που, σύμφωνα με το Suicide Machine, θα απαιτούσε το Facebook) το μόνο που απέμενε ήταν ένα εύθραυστο ψηφιακό κουφάρι, ένα νεκρό προφίλ χωρίς δεδομένα. Μοναδικό επιθανάτιο αποτύπωμα, τα «επιτύμβια» αναμνηστικά που μπορούσες να αφήσεις στο site του «δήμιου» σου. Και που περιλάμβαναν από πομπώδεις αποχωρισμούς («αντίο, άπονε κόσμε») μέχρι κακίες εκ των υστέρων («σε ευχαριστώ, microblogging, είσαι τελείως άχρηστο»).«Το πιο κουλ στο Suicide Machine ήταν η ίδια η ύπαρξή του», λέει ο 31χρονος Ben Gencarelle από το Rhode Island των ΗΠΑ, που οδηγήθηκε στο απονενοημένο διάβημα όταν κατάλαβε ότι το Facebook ήταν γι’ αυτόν ένα τεράστιο χάσιμο χρόνου. «Περνούσα ώρες ολόκληρες κοιτάζοντας αν κάποιος φίλος μου ανανέωσε το status του. Η δημιουργικότητά μου είχε φτάσει στο μηδέν εξαιτίας μιας εικονικής πραγματικότητας, που τελικά δεν είναι καθόλου φιλική και καθόλου διαδραστική για όποιον θέλει να χειρίζεται τις πληροφορίες που ανεβάζει».Γιατί δεν ακολούθησε τη μέθοδο διαγραφής λογαριασμού που προσφέρει το δημοφιλές site; «Γιατί το Facebook δεν είναι καθόλου αξιόπιστο. Αντί να σβήσει ολοκληρωτικά το λογαριασμό σου, απλώς τον απενεργοποιεί, διατηρώντας όλα τα δεδομένα», λέει. Και κάπως έτσι αποφάσισε να εξαφανιστεί από τον ψηφιακό για να επιστρέψει στον πραγματικό κόσμο. Η φωτογραφία στο προφίλ του αντικαταστάθηκε από την κρεμάλα (το λογότυπο του Web 2.0 Suicide Machine) και όλα τα ψηφιακά του καμώματα, όλα τα σχόλια, τα γκρουπ ή τα παιχνίδια σβήστηκαν ένα-ένα μπροστά στα μάτια του.Το πείραμα του dr KevorkianΤην έμπνευση για το Web 2.0 Suicide Machine είχαν οι Walter Langelaar, Danya Vasiliev και Gordan Savicic, ιδρυτές του μιντιακού εργαστηρίου Moddr και μέλη της καλλιτεχνικής κολεκτίβας «Worm» του Ρότερνταμ. «Όλα ξεκίνησαν σαν μια παρωδία για τους ανθρώπους που βαρέθηκαν το social networking. Στην ουσία κάναμε ένα πείραμα για να δούμε πόσοι γνωρίζουν ότι το Facebook χρησιμοποιεί τις πληροφορίες τους και για να αρχίσουμε μια συζήτηση γύρω από αυτό το θέμα», λέει ο 30χρονος Gordan από την Αυστρία. Από τις 19 Δεκεμβρίου, που το πείραμά τους εξαπέλυσε την επίθεσή του, μέχρι σήμερα, περίπου 3.000 χρήστες επέλεξαν την ευθανασία. Και θα ήταν πολύ περισσότεροι αν ο server του Suicide Machine είχε τα φόντα να χειριστεί όλες τις αιτήσεις.Όπως ήταν αναμενόμενο (και αντίθετα με τα υπόλοιπα sites κοινωνικής δικτύωσης που ακόμα δεν έχουν απαντήσει), το Facebook ενοχλήθηκε. Επικαλούμενο την παραβίαση των προσωπικών δεδομένων των χρηστών του, έστειλε στις αρχές Ιανουαρίου μια επιστολή στο Suicide Machine ζητώντας να «σταματήσει άμεσα» και απειλώντας ότι θα προβεί σε «περαιτέρω ενέργειες». Παρά την έκπληξή τους, οι ιδρυτές του site δεν έκατσαν με σταυρωμένα τα χέρια. Απάντησαν, τονίζοντας την ασάφεια των επιχειρημάτων, ζήτησαν επιπλέον νομικές διευκρινίσεις, κανείς όμως δεν τους έδωσε σημασία. To Facebook απλώς μπλόκαρε την πρόσβαση του Suicide Machine στις πληροφορίες του, ενώ με μία ακόμη επιστολή στις αρχές Φεβρουαρίου ανακοίνωσε ότι η σελίδα του θα είναι στο εξής απρόσιτη και για την κολεκτίβα «Worm», που φιλοξενούσε το απείθαρχο site.«Κατήγγειλαν ότι κατεβάσαμε παράνομα πληροφορίες τους, που στην πραγματικότητα όμως ανήκουν στους χρήστες», λέει ο Gordan. Και συνεχίζει απαντώντας και στις υπόλοιπες μομφές του Facebook: «Μας κατηγόρησαν ότι κλέψαμε κωδικούς. Δεν ξεγελάσαμε όμως κανέναν. Τους ζητήσαμε και μας τους έδωσαν», λέει. Θυμάται μάλιστα την έκπληξη των συνεργατών του όταν οι πρώτοι επίδοξοι αυτόχειρες τους πρόσφεραν απλόχερα ονόματα χρήστη και κωδικούς πρόσβασης. «Όπως και να το κάνεις, στη διαδικτυακή ηθική κάτι τέτοιο είναι για πολλούς ανήκουστο».O πόλεμος της πληροφορίας«Facebook can suck my dick!» είναι η άποψη του Ben. «Ήταν φυσικό να μη θέλουν να συζητήσουν. Έχουν από πίσω τους ένα σωρό μαρκετίστες που τους λένε τι να κάνουν και μάλλον έχουν ξεχάσει τον αρχικό σκοπό τους, την επικοινωνία των χρηστών». Την ίδια στιγμή βέβαια, που με τη βοήθεια του Suicide Machine «αυτοκτονούσαν» λίγες χιλιάδες, το Facebook αύξανε σταθερά τα εκατομμύρια των χρηστών του, ενώ ακόμα και η Google, με την εφαρμογή Buzz, έμπαινε δυναμικά στην αγορά του social networking.«Oι άνθρωποι ικανοποιούν την ανάγκη τους για επικοινωνία αν μέσα σε μία μέρα μιλήσουν με συγκεκριμένο αριθμό ατόμων», λέει ο Ben. «Και σελίδες σαν το Facebook τους προσφέρουν αυτή την τεχνητή κοινωνικοποίηση. Χαζεύουν σε αυτές τα καινούρια κουρέματα των “φίλων” τους και τις φωτογραφίες από τις διακοπές τους κι έτσι νομίζουν ότι γίνονται κοινωνικοί».Μια μικρή αντίδραση, πάντως, είχε αρχίσει να δημιουργείται και από την άλλη πλευρά. Tο seppukoo.com ήταν το πρώτο site που πρόσφερε υπηρεσίες ψηφιακής αυτοκτονίας ήδη από το Σεπτέμβριο του 2009. Όταν ο Gordan, ο Walter και ο Danya βρίσκονταν ακόμα στην προετοιμασία του πρότζεκτ τους. «Υπήρχε κάτι σαν απαίτηση από τον κόσμο, γι’ αυτό τα δύο sites έγιναν δημοφιλή την ίδια περίοδο», λέει ο Gordan. «Το Facebook αντέδρασε σαν θυμωμένο θηρίο, απαγορεύοντας και στα δύο την πρόσβαση. Κυρίως γιατί κανένα δεν πουλούσε πληροφορίες, δεν είχε διαφημίσεις, ούτε έβγαζε χρήματα με κανένα τρόπο».Και η αντιπαράθεση έλαβε τέλος μερικές μέρες πριν, όταν με ένα δελτίο Τύπου το Suicide Machine ανακοίνωνε τη δική του διαδικτυακή αυτοκτονία. Σύμφωνα με το δελτίο, μετά τον αφορισμό της από το απρόθυμο για συζήτηση Facebook, η κολεκτίβα «Worm» δεν επιθυμεί να εμπλακεί σε δικαστική διαμάχη με τον κολοσσό του social net-working. Στο κάτω-κάτω, «ποτέ δεν θέλησε να στοχοποιήσει το Facebook, αλλά να προσφέρει ένα εργαλείο σε ανθρώπους που για οποιονδήποτε λόγο είχαν βαρεθεί την on-line ζωή τους».Oι τρεις εμπνευστές του, πάντως, δεν έχουν σκοπό να καταθέσουν τα όπλα. Απλώς θα τα παραδώσουν σε άλλον. «Το Suicide Machine θα κυκλοφορήσει σαν δωρεάν πρόγραμμα στο Internet και έτσι θα μπορεί να το χρησιμοποιεί όποιος θέλει με δική του ευθύνη», λέει ο Gordan. «Γιατί η αγωνία του Facebook για έλεγχο των χρηστών του δείχνει ότι η ελευθερία των πληροφοριών είναι μια ψευδαίσθηση. Και ίσως να μη δημιουργήσαμε κάποιο κίνημα, αλλά πιστεύουμε ότι οι χρήστες θα είναι στο μέλλον πιο αυστηροί και πιο ενημερωμένοι».
