Το μοναστήρι

                                                      Ξεκινώντας από το χωριό

και μέσα από μια καταπληκτική διαδρομή

μέσα στο πανέμορφο δάσος...

φτάνουμε στο φημισμένο στην ευρύτερη περιοχή μοναστήρι.

Το μοναστήρι απέχει από το χωριό περίπου 4 χιλιόμετρα και με αυτοκίνητο χρειαζόμαστε 7-8 λεπτά για να φτάσουμε. Ο δρόμος είναι όλος άσφαλτος και σε πολύ καλή κατάσταση.

Πρόκειται για ένα από τα σπουδαιότερα θρησκευτικά μνημεία της περιοχής. Είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου και γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο, προσελκύοντας πιστούς από κάθε γωνιά όπου είναι γνωστό.

Ο ναός είναι μονόκλιτος σταυρεπίστεγος με τρούλο οκτάγωνο. Στο μπροστινό αέτωμα βρίσκουμε το 1783 ως χρονολογία ανέγερσης. Αρχαιολόγοι όμως εκτιμούν ότι είναι χτισμένο πολύ ενωρίτερα και το έτος αυτό να αναφέρεται σε μεταγενέστερη ανακαίνιση.

Στην πίσω πλευρά του μοναστηριού βρίσκουμε τον τάφο του Ιερομονάχου Αγαπίου, ο οποίος φέρεται και ως ο κτήτορας της μονής. Οι παλαιότεροι των χωριανών μας αναφέρουν ιστορίες που φτάσανε ως σήμερα για τον Αγάπιο. Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι στο πρόσωπό του αντίκριζαν την αγιοσύνη.

Για κάθε χωριανό, αλλά και για κάθε πιστό, η Θεοτόκος αποτελούσε το πρόσωπο στο οποίο κατέφευγε σε κάθε δύσκολη στιγμή. Για όλους μας αποτελεί το αποκούμπι που θα μας παρηγορήσει και θα μας δώσει ελπίδα όταν τα πράγματα στη ζωή μας δυσκολεύουν. Ο θρύλος αναφέρει πως και ο αγωνιστής Κατσαντώνης όταν βρέθηκε τραυματισμένος, την Παναγία παρακάλεσε να τον κάνει και πάλι καλά. Μάλιστα έκανε και τάμα στην Παναγία της Βαρετάδας. Το δημοτικό τραγούδι αναφέρει συγκεκριμένα:

"χίλια φλουριά έχω στον Προύσσό και χίλια στ' Βαρετάδα

 και στης Τατάρνας τη Μονή ένα χρυσό καντήλι".

Παρ' όλη την ιστορική σημασία που έχει για την ευρύτερη περιοχή, το μοναστήρι παρέμενε παρατημένο και αφημένο στον χρόνο να καταστρέφεται.Οι βυζαντινές αγιογραφίες που κοσμούν τους τοίχους στο εσωτερικό φθείρονταν χωρίς καμιά φροντίδα για να σταματήσει αυτή η καταστροφή.

Και η εξωτερικές όμως αγιογραφίες δεν είχαν καλύτερη τύχη. Από τη μία η άγνοια για την αξία αυτού του μνημείου και από την άλλη η έλλειψη παιδείας από πλευράς όλων μας, όλα αυτά τα χρόνια, μας οδήγησαν να τις καταστρέψουμε σε σημαντικό βαθμό. Από τα τέλη του 19ου αιώνα, που βρίσκουμε τις πρώτες επιγραφές και τα πρώτα "σκαλίσματα", μέχρι τις μέρες μας, διαρκώς ο καθένας μας έγραφε το όνομά του πάνω στις αγιογραφίες! Μεγάλο μέρος καταστράφηκε και επειδή παλιότερα κάποιοι πίστεψαν ότι θα διόρθωναν το σφάλμα αυτό ασβεστώνοντας  και εξαφανίζοντας με τον τρόπο αυτό, τα πανέμορφα καλλιτεχνήματα. Τι κρίμα!

Από το 2003 ξεκίνησε μια αξιόλογη προσπάθεια από τον Δήμο Αμφιλοχίας - στον οποίο ανήκει η Βαρετάδα- για να αναστηλωθεί και να ανακαινιστεί ο ναός. Είναι αξιοθαύμαστη η πρόοδος που έχει επιτευχθεί. Ο ναός πλέον δεν κινδυνεύει από κατάρρευση, οι σοβάδες που είχαν "φουσκώσει" και ήταν έτοιμοι να πέσουν στα κεφάλια των πιστών αποκαταστάθηκαν και οι αγιογραφίες με σύγχρονες μεθόδους συντηρήθηκαν.

Επίσης πρέπει να αναφέρουμε και την εξ αρχής ανέγερση των κελιών που υπήρχαν παρακείμενα του ναού. Από έναν σωρό πέτρες και χαλάσματα, μεταμορφώθηκαν σε μια αξιοπρεπέστατη εγκατάσταση για όποιον αποφασίσει να μονάσει στον εν λόγω χώρο. Παραθέτω φωτογραφίες από την πρότερη κατάσταση του ναού και την διαδικασία ανέγερσης των κελιών.

Με την ελπίδα ότι εκφράζω και άλλους συγχωριανούς μου, θέλω να πω ένα "ευχαριστώ" σε όλους όσοι κατέβαλαν και την παραμικρή προσπάθεια για το ξεκίνημα, την υλοποίηση και την  περάτωση όλου αυτού του έργου.

Το μοναστήρι της Παναγίας της Βαρετάδας, δεν είναι μόνο ένα μνημείο θρησκευτικής και ιστορικής σημασίας. Είναι ένας χώρος άρρηκτα δεμένος με την συνείδηση του κάθε χωριανού. Η αναστήλωση και αποκατάσταση έφερε χαρά σε όλους μας. Μακάρι μετά από όλη αυτή την προσπάθεια να ακολουθήσουν όλες εκείνες οι ενέργειες για την προβολή και "διαφήμιση" του μνημείου, αλλά και του χώρου. Βρίσκεται σε απόσταση μόλις 20 χιλιομέτρων από την εθνική οδό και είναι εύκολα προσβάσιμο και επισκέψιμο. Σε μια διαδρομή καταπληκτική, μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο με θέα τον Αμβρακικό κόλπο και υψόμετρο 480 μέτρων. Δεν έχει να ζηλεψει τίποτε από άλλους τουριστικούς προορισμούς!

                                                                                                              Φωτογραφίες: Κ. Παππάς