Tου Αλεξη Παπαχελα
Μπήκαμε σε μια δύσκολη και απρόβλεπτη περίοδο. Μπορεί να μας βγει σε καλό, μπορεί όμως και να μας μετατρέψει σε αυτό που οι Αγγλοσάξονες ονομάζουν «αποτυχημένο κράτος». Το τι θα συμβεί στο τέλος δεν εξαρτάται μόνο από τον κ. Παπανδρέου και την κυβέρνησή του, αλλά από όλους μας. Οι ξένοι θέλουν τώρα να μας βοηθήσουν, εμείς θα κάνουμε ό, τι χρειάζεται για να σωθούμε;
Το κακό είναι πως δεν ξεκινήσαμε καθόλου καλά. Η κυβέρνηση βοήθησε στο να δημιουργηθεί ένα πολύ κακό κλίμα στη χώρα εν όψει της έλευσης του ΔΝΤ. Στον κόσμο διακρίνει κανείς έναν πανικό, σαν να είναι Απρίλης του ’41 και έχουν μαθευτεί τα νέα για τους Γερμανούς στη Θήβα. Αν επικρατήσει αυτή η αντίληψη, χαθήκαμε. Ηδη κάποια κυβερνητικά στελέχη απειλούν με λευκή απεργία δηλώνοντας: «Ασε τον Παπανδρέου και τον Παπακωνσταντίνου να τα βγάλουν πέρα, εμείς δεν θα φάμε ξύλο». Πανικόβλητοι υπουργοί και μανδαρίνοι θα αρχίσουν σε λίγο να παριστάνουν τους αντιστασιακούς, καταγγέλλοντας «απρεπή συμπεριφορά» των ξένων ειδικών. Η ευθύνη του κ. Παπανδρέου είναι ασφαλώς τεράστια. Πρέπει τώρα ο ίδιος να βγει μαζί με τα στελέχη του για να εξηγήσουν στον κόσμο πως, πέρα από τις μειώσεις μισθών ή την ευελιξία στην αγορά εργασίας, το ΔΝΤ μπορεί να βοηθήσει πολύ στην εξάρθρωση των φοροφυγάδων και την πραγματική επανίδρυση του κράτους μακριά από ρεμούλες και ρουσφέτια.
Ο επόμενος κίνδυνος είναι να αφήσουμε εκείνους που ωφελούνται πολιτικά από τη φτώχεια και τη μιζέρια να την επιδεινώσουν. Ο λόγος για την Αριστερά, που πιστεύει πως έχει το δικαίωμα να κάνει ό, τι μπορεί για να μην πατήσει τουρίστας το καλοκαίρι. Η δημοκρατία όμως έχει νόμους και όρια, που πρέπει επιτέλους να τα θέσει πριν ξεκινήσει ένα μεγάλο πάρτι αυτοκαταστροφής.
Μεγάλη ευθύνη έχει τώρα και ο κ. Σαμαράς. Αν ακολουθήσει τη γραμμή που λέει πως η νέα μάχη του Μαραθώνα είναι η μάχη για την αποτροπή της έλευσης του ΔΝΤ, μπορεί να κερδίσει μερικά ψίχουλα από τη δυσαρέσκεια κάποιων ομάδων, θα χάσει όμως μια για πάντα όλη τη δυναμική μεσαία τάξη.
Ο κ. Παπανδρέου δεν θα έχει για πολύ ακόμη την ανοχή του κόσμου. Γι’ αυτό πρέπει να αλλάξει τώρα τους άχρηστους υπουργούς και υφυπουργούς, να φτιάξει ένα Μαξίμου που να μη σκέπτεται μόνο και να πάρει μια βαθιά ανάσα... Οι συνήθεις ύποπτοι του λένε ό, τι έλεγαν οι μοιραίοι σύμβουλοι στον Καραμανλή: «όχι ακόμη ανασχηματισμός, δεν έχει κλείσει ο πολιτικός χρόνος» κ.λπ. «Βρε, ποιος πολιτικός χρόνος, η χώρα καίγεται και εσείς ασχολείσθε με χαζοπαρτίδες πολιτικής τακτικής;», θα έπρεπε να είναι η απάντηση. Και κάτι ακόμη. Ο κ. Παπανδρέου και οι στενοί του συνεργάτες πρέπει τώρα να έχουν τα μάτια τους δέκα φορές πιο ανοικτά μην τυχόν και τους σκάσει κάποιο σκάνδαλο, έστω και μικρό. Κάτι τέτοιο δεν θα τους στερούσε απλώς το ηθικό πλεονέκτημα, θα οδηγούσε σε απίστευτες κοινωνικές εκρήξεις.
Θα με ρωτήσετε αν έπειτα από όλα αυτά που γράφω είμαι αισιόδοξος. Θα σας ρωτήσω, με τη σειρά μου, αν είχαμε άλλη διέξοδο εκεί που φτάσαμε. Εχουμε χρεοκοπήσει και είμαστε ένα καρυδότσουφλο με μηδέν γεωπολιτική αξία, μηδενική παραγωγή και χωρίς αξιοσημείωτους συμμάχους. Αν Γερμανοί και Γάλλοι δεν φοβούνταν ότι χρεοκοπώντας θα ρίξουμε και μερικές τράπεζές τους, δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα μας δάνειζαν.
Είμαι αισιόδοξος, γιατί πιστεύω ότι: (α) ο Ελληνας έχει φιλότιμο και έναν εγωισμό που μπορεί να του βγάλει απίστευτα προτερήματα σε μια κρίση, και (β) μια μεγάλη πια μεσαία τάξη έχει ένα ισχυρότατο ένστικτο αυτοσυντήρησης. Είμαι όμως και ανήσυχος, γιατί ξέρω πόσο ανεπαρκές είναι μεγάλο κομμάτι του πολιτικού μας προσωπικού, πόσο χαμηλό μπορεί να είναι το επίπεδο του ελληνικού δημόσιου διαλόγου με ευθύνη ημών των δημοσιογράφων και, τέλος, πόσο δυνατοί είναι οι σπασμοί του λαϊκίστικου μεταπολιτευτικού τέρατος που σφαδάζει καθώς τελειώνει. Μακάρι να μην καταφέρει να τραυματίσει θανάσιμα ό, τι δημιουργικό και θετικό έμεινε σε αυτόν τον τόπο.
