O χάρτης δείχνει τον πραγματικό ένοχο για την τραγωδία της Κύπρου

Μιχάλης Ιγνατίου

Η 38η μαύρη επέτειος της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, ως επακόλουθο του χουντικού πραξικοπήματος εναντίον του Μακαρίου, πέρασε και έφυγε χωρίς πολλές αναφορές από τα ελληνικά Μέσα Ενημέρωσης. Αποδέχομαι ότι η οικονομική κρίση ισοπέδωσε τα πάντα, και ένα θέμα όπως η τραγωδία της Κύπρου, που δεν επηρεάζει τις ζωές των ανθρώπων, είναι λογικό να περνά απαρατήρητο. Αλλωστε, πρόκειται για μία μεγάλη εθνική ήττα, αλλά και ενοχή, που η Ελλάδα εδώ και χρόνια, προσπαθεί να ξεχάσει –αν και η φράση «σβήσει από τη μνήμη της», αποτυπώνει καλύτερα την πραγματικότητα.

Τα τελευταία 2-3 χρόνια επιχειρείται να ...
παρουσιαστεί το διπλό έγκλημα, το πραξικόπημα και η εισβολή, ως μία ανόητη πράξη του Δημήτριου Ιωαννίδη, και αυτή η προσπάθεια έχει θυμώσει δικαιολογημένα όσους ασχοληθήκαμε πραγματικά και χωρίς κομματικές παρωπίδες, με την αμερικανική ευθύνη, η οποία είναι αποδεδειγμένη, σε σημείο που δεν αμφισβητείται ούτε από τους ίδιους τους Αμερικανούς. Αλλωστε, ο μακαρίτης Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, μίλησε και δημόσια και ιδιωτικά σε φίλους του δημοσιογράφους, για το αμερικανικό λάθος την περίοδο του πραξικοπήματος και της εισβολής.

Οταν ξεκίνησε η έρευνα για τα αρχεία του Χένρι Κίσιγκερ, καλοί μου φίλοι, που με αγαπούσαν πραγματικά, μου ομολόγησαν πως μερικές φορές τους θύμιζα τον «Δον Κιχώτη», και άλλες φορές ένα ονειροπαρμένο δημοσιογράφο, ο οποίος πιστεύει πως γίνονται θαύματα. «Πως θα βρείτε εσείς τα έγγραφα του Κίσιγκερ», μου είπε θυμωμένα ένας εξ αυτών, «όταν απέτυχαν τόσοι άλλοι». Ολοι ήθελαν πραγματικά να με προστατεύσουν από το τράνταγμα της απογοήτευσης, ως αποτέλεσμα μίας μεγάλης αποτυχίας της έρευνας, που αρχίσαμε με άλλους ερευνητές και φοιτητές.

Τον Αύγουστο του 2001 –και μετά από 14 χρόνια έρευνας- είχαμε φτάσει στο γλυκό τέλος, για να ακολουθήσει ένα ντελίριο πανηγυρισμών έξω από τα αμερικανικά αρχεία, στο College Park της Πολιτείας του Μέριλαντ. Κρατούσαμε πιά στα χέρια μας τον ΧΑΡΤΗ που αναζητούσαμε χρόνια, και ο οποίος –σύμφωνα με πρώην αξιωματούχο της εποχής Κίσιγκερ, που μας βοηθούσε- θα έλυνε όλες τις απορίες μας και θα απαντούσε στα πολλά βασανιστικά ερωτήματα, που έχουμε όλοι στην Κύπρο και αρκετοί στην Ελλάδα. Μαζί με τον χάρτη είχαμε καταφέρει να κερδίσουμε με διάφορους τρόπους, πάντα ΝΟΜΙΜΟΥΣ, τη συντριπτική πλειοψηφία των εγγράφων του Κίσιγκερ για την Κύπρο, την Ελλάδα, τη Χιλή, την Μπαγκλαντές και το Ανατολικό Τιμόρ.

13 Αυγούστου του 1974: Στα γραφεία της CIA –και σε στενή συνεργασία με το επιτελείο του Κίσιγκερ, συμπεριλαμβανομένου και του νομικού του συμβούλου, Χέλμουντ Σόνενφελτ- τα μέλη της ομάδας Bureau of Intelligence and Research, που ασχολούνταν με την «Κυπριακή Κρίση», όπως είχε χαρακτηριστεί η εισβολή, σχεδίασαν ένα χάρτη με τον αριθμό 9. Ήταν ο ένατος μίας σειράς χαρτών, που απεικόνιζαν τις κινήσεις των τουρκικών στρατευμάτων από την 20η ουλίου 1974, όταν άρχισε η εισβολή, μέχρι εκείνη την ημέρα, την 13η Αυγούστου. Την επομένη ημέρα, πραγματοποιήθηκε η δεύτερη εισβολή, που ολοκλήρωσε την τραγωδία. Οι οκτώ χάρτες καταστράφηκαν και ο ένατος διασώθηκε επειδή ο Κίσιγκερ είχε μία κακή, όπως αποδείχθηκε, συνήθεια να κρατά στο προσωπικό του αρχείο μερικά από τα σημειώματα των συνεργατών του.

Ο χάρτης*, παρουσίαζε το νησί διχοτομημένο, όπως ακριβώς το έκοψαν στα δύο την επομένη ημέρα (14 Αυγούστου του 1974), τα στρατεύματα του Αττίλα. Θυμάμαι, όταν τον παρουσίασα σε φίλο καθηγητή που μας συμβούλευε στη διάρκεια της έρευνας, υπέστη το ίδιο σοκ με το δικό μας, όταν τον πρωτοπήραμε στα χέρια μας. Και πολύ ορθά μας υπογράμμισε, πως αυτός ο χάρτης αποδεικνύει όλα όσα υποστηρίξαμε κατά καιρούς, ότι το πραξικόπημα και η εισβολή ήταν σχεδιασμένα από την Ουάσιγκτον.

Τον χάρτη ανακαλύψαμε μαζί με ένα φάκελο γεμάτο έγγραφα, με τον χαρακτηρισμό “For Eyes Only”. Για να αντιληφθεί ο αναγνώστης τη σημαντικότητά τους, αρκεί να εξηγήσουμε ότι το είδος των εγγράφων αυτών, καταστρέφονται μόλις διαβαστούν από τον παραλήπτη (που ήταν ο Κίσιγκερ). Δεν είναι περίεργο σε εμάς ότι ο τότε υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, δεν τα κατέστρεψε. Ενοιωθε άτρωτος και είχε σχεδιάσει να περάσει από τη Γερουσία μία τροπολογία, η οποία θα απαγόρευε την αποκάλυψη των εγγράφων του μέχρι το θάνατό του. Ομως, τον Αύγουστο του 2001, υπό την επιμονή και την πίεση των ερευνητών, Αμερικανών και ξένων, αποδέχθηκε τη δημοσιοποίηση μερικών εκ των εγγράφων του, τα οποία είχαμε ήδη εξασφαλίσει πάντα με νόμιμο τρόπο. Δεν μπορούσε να πράξει διαφορετικά.

Πιστεύω ότι τα έγγραφα με τον χαρακτηρισμό “For Eyes Only”, είναι καταστροφικά για τον Κίσιγκερ και απαντούν στους όψιμους υποστηρικτές του στην Ελλάδα και την Κύπρο. Σε ένα από αυτά, με ημερομηνία 14 Αυγούστου 1974 (ημέρα της δεύτερης εισβολής και ενώ οι μάχες μαίνονταν στην Αμμόχωστο και τη Μόρφου), ο νομικός του σύμβουλος γράφει στον Κίσιγκερ –ανάμεσα στα άλλα- και τα εξής:

«Τίποτα από ό,τι μπορώ να σκεφθώ θα σταματήσει τους Τούρκους από το να προσπαθήσουν να εξασφαλίσουν δια της βίας όσα απαίτησαν στα τελεσίγραφά τους. Ουσιαστικά, όπως ήταν έτσι κι αλλιώς η αλήθεια, η μόνη πιθανή βιώσιμη λύση (modus vivendi) θα πρέπει να βασισθεί σε μια ντε φάκτο διαίρεση του νησιού, όποια και αν είναι η μορφή της. Εάν οι Τούρκοι κινηθούν γρήγορα και μετά αναγκασθούν να υποχωρήσουν, ίσως προκληθεί ελληνική αντίδραση και τότε ίσως μας δοθεί η ευκαιρία να προσπαθήσουμε για μια συμφωνία (η οποία, Ίσως, σώσει και τον Καραμανλή).

Καθώς οι Σοβιετικοί μπορούν να λειτουργήσουν ως φόβητρο, πρέπει να τους κρατήσουμε σε απόσταση. Δεν μπορούν να εξελιχθούν σε διαιτητές μεταξύ συμμάχων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα συμφέροντά τους διαφέρουν ριζικά από τα δικά μας. Εμείς επιθυμούμε ένα modus vivendi μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας, ενώ αυτοί θέλουν μια αδέσμευτη Κύπρο, και προτιμούν την Ελλάδα ή την Τουρκία, ή και τις δυο αποστασιοποιημένες από το ΝΑΤΟ.

Έτσι, θα πρέπει:

- Να προσπαθήσουμε, επειγόντως, να περιορίσουμε την ελληνική αντίδραση, τουλάχιστον για 24 ώρες,

- Να πούμε ξεκάθαρα στους Τούρκους ότι πρέπει να σταματήσουν σήμερα, ή το αργότερο αύριο (tomorrow at the latest),

- Να προειδοποιήσουμε τους Τούρκους ότι η Ελλάδα κινείται ταχύτατα προς τα αριστερά.

- Να στείλουμε έναν υψηλόβαθμο αξιωματούχο στην Αθήνα γιά να ασκεί συνεχή και άμεση επιρροή στον Καραμανλή,

- Με δεδομένο ότι οι Τούρκοι θα καταλάβουν γρήγορα την Αμμόχωστο, να διαβεβαιώσετε ιδιωτικά τους Τούρκους (privately assure Turks) ότι θα τους εξασφαλίσουμε λύση που θα περιλαμβάνει το ένα τρίτο του νησιού, στο πλαίσιο κάποιου διακανονισμού ομοσπονδιακής φύσης.

- Να διαβεβαιώσουμε τους Ελληνες ότι θα περιορίσουμε τις τουρκικές απαιτήσεις και δεν θα επιτρέψουμε άλλους εγκλωβισμένους, κλπ.

Δεν πρέπει να εμπλακείτε άμεσα, άστε να σταματήσουν οι εχθροπραξίες. Αφού γίνει αυτό, πρέπει να το κάνετε διότι δεν υπάρχει εναλλακτική δυνατότητα, και μόνο εμείς έχουμε το βάρος (να το πράξουμε)».

Ο χάρτης, το Μνημόνιο του Σόνενφελντ και τα υπόλοιπα έγγραφα με τον χαρακτηρισμό “For Eyes Only”, αποδεικνύουν τον απαράδεκτο ρόλο του Κίσιγκερ στην κυπριακή τραγωδία. Όσες προσπάθειες και αν κάνουν οι κατευθυνόμενοι υποστηρικτές του, θα αποτύχουν, διότι ομιλούν από μόνα τους τα δικά του έγγραφα…

* Ο χάρτης πρωτοδημοσιεύθηκε στο βιβλίο «Τα Μυστικά Αρχεία του Κίσιγκερ» (Εκδόσεις Λιβάνη) του Κώστα Βενιζέλου και του Μιχάλη Ιγνατίου. . Ο Κίσιγκερ, δεν αμφισβήτησε ποτέ την εγκυρότητα του χάρτη και των εγγράφων. Μάλιστα, με επιστολή που έστειλε η προσωπική του γραμματέας στο Μιχ. Ιγνατίου, αποδέχεται την ύπαρξη του Μνημονίου Σόνενφελντ.

aixmi.gr