20/1/11

Αφιέρωμα στον Ν. Γκάτσο

Νάντια Μπακοπούλου-ΑΠΕ-ΜΠΕ

Τα «100 χρόνια από τη γέννηση» του κορυφαίου ποιητή και στιχουργού Νίκου Γκάτσου γιορτάζει το Μέγαρο Μουσικής με ένα απάνθισμα τραγουδιών του, μελοποιημένων από τους σημαντικότερους συνθέτες μας (Χατζιδάκι, Θεοδωράκη, Ξαρχάκο κ.ά.) καθώς και καινούριων, από δημιουργούς της...
 νεότερης γενιάς.
Η πνευματική κληρονομιά του Νίκου Γκάτσου παραμένει ζωντανή μέσα από την ποίησή του, που ενέπνευσε τους μεγάλους μας συνθέτες Μάνο Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρο Ξαρχάκο αλλά και πολλούς από τη νεότερη γενιά που ακολούθησαν το παράδειγμά τους - να «γεννήσουν» τραγούδια που επηρέασαν καθοριστικά την εξέλιξη της έντεχνης, ελληνικής μεταπολεμικής μουσικής.

Ένα απάνθισμα των τραγουδιών αυτών θα παρουσιάσουν στη σκηνή της Αίθουσας Χρήστου Λαμπράκη (την Κυριακή 23 και τη Δευτέρα 24 Ιανουαρίου, στις 8.30 το βράδυ) η Μαρία Φαραντούρη και ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο οποίος με την παράλληλη ιδιότητά του, αυτήν του συνθέτη, θα παρουσιάσει για πρώτη φορά στο κοινό τα καινούρια τραγούδια που συνέθεσε σε στίχους Νίκου Γκάτσου.

Στο διήμερο αφιέρωμα στον Νίκο Γκάτσο - που πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Κύκλου Ελληνική Μουσική - συμμετέχουν επίσης «ο τελευταίος τραγουδιστής του Μάνου Χατζιδάκι», Βασίλης Γισδάκης, η σπουδαία πιανίστα Ντόρα Μπακοπούλου καθώς κι ένα μουσικό σύνολο υπό τη διεύθυνση του Μίλτου Λογιάδη.

«Ο Νίκος Γκάτσος μάς δίδαξε τη λυρικότητα και την ευγένεια της ελληνικής γλώσσας κι εμείς, οι ερμηνευτές, ταπεινοί μαθητές του, του χρωστάμε πάρα πολλά. Στο διήμερο αφιέρωμα του Μεγάρου για το έτος Γκάτσου θα ακουστεί το απάνθισμα των τραγουδιών του, ως χαιρετισμός στον δάσκαλο και ως μικρό αντίδωρο στα συναισθήματα που μας προσέφερε εκείνος με τους συγκινητικούς στίχους του που όλοι κλείσαμε στην καρδιά μας» σημείωσε η μεγάλη ερμηνεύτρια Μαρία Φαραντούρη σε σημερινή συνέντευξη τύπου στο Μέγαρο Μουσικής.

«Ο ουσιαστικός λόγος του αφιερώματος αυτού είναι ν’ αναδείξουμε την μεγάλη προσφορά του Νίκου Γκάτσου στο ελληνικό τραγούδι. Ο Γκάτσος μαζί κυρίως με τον Μάνο Χατζιδάκι αλλά και με άλλους δημιουργούς όπως ο Θεοδωράκης, ο Ξαρχάκος, ο Μούτσης σφράγισαν με το έργο τους τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Αγάπησαν πάρα πολύ και τραγούδησαν με πολύ ιδιαίτερο τρόπο την Ελλάδα και τις ομορφιές της αλλά και τα ελαττώματά της. Θέλανε κυρίως να δείξουν ότι η Ελλάδα δεν είναι μόνο το παρελθόν, είναι και το παρόν, το οποίο ερμήνευσαν με καταπληκτικό τρόπο στην εποχή τους, αλλά και διέβλεψαν σε αρκετές περιπτώσεις και το μέλλον» συνέχισε.

«Σε μία στιγμή που και ο πνευματικός ιστός αποδυναμώνεται και λιγοστεύει η αυθεντική δημιουργία, το έργο του Γκάτσου και των άλλων δημιουργών είναι το μόνο που δεν θα πτωχεύσει. Αντίθετα θα μας πλουτίζει και ψυχικά και πνευματικά πάντα» τόνισε η Μαρία Φαραντούρη για να προσθέσει πως το έργο τους «είναι σαν το παραμύθι των παιδικών χρόνων που δεν σ ' εγκαταλείπει ποτέ και το κουβαλάς πάντοτε μαζί σου».

Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο οποίος μελοποίησε για τη συναυλία δύο τραγούδια του Γκάτσου (Το σκουπιδαριό και Χατζιδακιάς) με τη σειρά του ανέφερε πως «αν ο Νίκος Γκάτσος είναι βαθιά Έλληνας για εμάς και αισθανόμαστε την ποίησή του βαθιά ελληνική, δεν είναι γιατί περιέγραψε την Ελλάδα αλλά γιατί την επινόησε».

Επιπλέον, πρόσθεσε πως αν έχουμε μία εικόνα σήμερα για τον τόπο μας και όχι μιαν άλλη, ευθύνονται σε τεράστιο βαθμό ο Γκάτσος και ο Χατζιδάκις. «Είναι ένας μεγάλος δάσκαλος για εμάς που γράφουμε τραγούδια, μας μαθαίνει πολλά με χίλιους τρόπους» κατέληξε.

Η πιανίστρια Ντόρα Μπακοπούλου- η οποία συνοδεύει στο πιάνο δύο από τα ωραιότερα τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι σε στίχους Νίκου Γκάτσου («Ήσουν παιδί σαν τον Χριστό» και « Τι να μου κάμει η σταλαγματιά») και έχει διασκευάσει για το πιάνο «Το τραγούδι του δρόμου» από τους Αντικατοπτρισμούς- μίλησε με θαυμασμό για το ήθος του Νίκου Γκάτσου, την τρυφερότητα που είχε για τους ανθρώπους, την γνώση, την διαίσθηση, το χιούμορ και το γεγονός ότι μετέδιδε τις ανθρώπινες αξίες στους γύρω του.

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Μεγάρου Νίκος Τσούχλος τόνισε πως «o ελληνικός ποιητικός λόγος είναι ένα ζήτημα που απασχολεί πολύ έντονα το Μέγαρο Μουσικής, και είναι πολύ σημαντικό που αυτό το «άνοιγμα» στην ποίηση γίνεται με αφορμή την επέτειο του Νίκου Γκάτσου, καθώς ο ποιητικός λόγος του είναι ζωντανός, απόδειξη ότι μπορεί ακόμα να χρησιμεύσει ως έναυσμα για καινούριες μουσικές αναζητήσεις».

Το πρόγραμμα της συναυλίας τους περιλαμβάνει κομμάτια από περίφημους Κύκλους τραγουδιών των Μάνου Χατζιδάκι, Μίκη Θεοδωράκη, Σταύρου Ξαρχάκου, Δήμου Μούτση, Χριστόδουλου Χάλαρη και Αλκίνοου Ιωαννίδη, χαρακτηριστικά του ποιητικού μεγαλείου του Γκάτσου. Ανάμεσα στους στίχους του που γράφτηκαν κυρίως πάνω στις μελωδίες, περιλαμβάνονται και κείνοι που αναδύθηκαν από έργα του παγκόσμιου δραματολογίου ( «Λεωφορείον ο πόθος» του Τέννεσση Ουίλιαμς και «Ματωμένος γάμος» του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα) αλλά και της διεθνούς κινηματογραφίας («Αμέρικα-Αμέρικα» του Ελία Καζάν ή «Ρεμπέτικο» του Κώστα Φέρρη).

Το αφιέρωμα στον ποιητή και στιχουργό Νίκο Γκάτσο (1911-1992) ξεκινά, όπως είναι φυσικό, από τα έργα-καρπό της συνεργασίας του με τον συνθέτη Μάνο Χατζιδάκι, τον στενότερο φίλο, μαθητή και «συνομιλητή» του για πενήντα σχεδόν χρόνια. Η γνωριμία τους το 1943 - με αφορμή τις μουσικές για την «Αμοργό», το κορυφαίο ποιητικό έργο του ελληνικού υπερρεαλισμού και το μοναδικό βιβλίο που εξέδωσε ο Γκάτσος - έμελε να αποτελέσει σταθμό στην ιστορία του σύγχρονου ελληνικού τραγουδιού.

Οι δυο τους δούλεψαν μαζί πάρα πολλές φορές ολοκληρώνοντας από κοινού Κύκλους τραγουδιών μοναδικής αξίας και αισθητικής. Με πρώτον τον «Ματωμένο Γάμο» (1948), από το ομώνυμο θεατρικό του Λόρκα που ο Γκάτσος μετέφρασε για την ελληνική σκηνή (μεταξύ πολλών ακόμη έργων του, όπως επίσης των Στρίντμπεργκ, Ζενέ, Ουίλιαμς, Ο’Νηλ, Λόπε ντε Βέγα κ.ά.).

Στη συναυλία θα ακουστούν κομμάτια από αυτόν τον Κύκλο όπως και το εμβληματικό «Χάρτινο το φεγγαράκι» που τραγούδησε η Μελίνα Μερκούρη στο «Λεωφορείον ο πόθος» στην ομώνυμη παράσταση του Θεάτρου Τέχνης το ’49. Κρατώντας την χρονολογική σειρά στη συνεργασία των δύο δημιουργών, η συναυλία περιλαμβάνει τραγούδια από τους Κύκλους «Ελλάς η χώρα των ονείρων» (1960), «Αμέρικα-Αμέρικα» (1963) από την ομώνυμη ταινία του Ελία Καζάν, την «Μυθολογία» (1965), την περίφημη «Αθανασία» (1976) όπως και «Τα Παράλογα» (1976), έργο στο οποίο το δίδυμο συνεργάστηκε με τους Μίκη Θεοδωράκη, Μελίνα Μερκούρη, Μαρία Φαραντούρη και Διονύση Σαββόπουλο. Περιλαμβάνονται επίσης τραγούδια από τους «Αντικατοπτρισμούς» (1993), τα γνωστά «Reflections» του 1970 που οι ελληνικοί τους στίχοι γράφτηκαν το διάστημα 1989-1990 καθώς κι ένα απόσπασμα από την «Αμοργό» που ο Χατζιδάκις ξεκίνησε να μελοποιεί το 1972 ενόσω βρισκόταν στη Ν. Υόρκη.

Από τη συνεργασία του Γκάτσου με τον Μίκη Θεοδωράκη θα παρουσιαστούν τραγούδια που περιλαμβάνονται στους Κύκλους «Αρχιπέλαγος» (1959-61), «Πολιτεία Β’»(1964) και Κύκλος Φαραντούρη (1965). Ενώ από τη συνεργασία του με τον Σταύρο Ξαρχάκο, θα ακουστούν κομμάτια από το «Ρεμπέτικο» (1983): «Καίγομαι, καίγομαι», «Το πρακτορείο» και «Μάνα μου Ελλάς».

Ακολουθούν τραγούδια σε μουσική Δήμου Μούτση από τον Κύκλο «Ένα χαμόγελο» (1969) και Χριστόδουλου Χάλαρη από τους εντυπωσιακούς «Δροσουλίτες» (1975).



0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου